Бэс ыйын 21 күнүгэр «Лааҕыр суурдун” томторун ыһыах ыһар түһүлгэтин ытык сиригэр уйгу-быйаҥ сайыммытын көрсөр Үрүҥ тунах ыһыах ыытылынна. Уйгулаах ыһыахпыт быйыл Арассыыйаҕа — Дьиэ кэргэн, Саха сиригэр — Оҕо саас, төрөөбүт Усуйаанабыт улууһугар Аҕа сылларынан уонна Саха улуу олоҥхоһута, тойуксута, үҥкүү туруорааччыта Сергей Афанасьевич Зверев – Кыыл Уола төрөөбүтэ 125-с сылыгар ананна.
Бары Тумаппыт ытык-мааны дьонноро, ыалдьыттара, аймах-билэ атастар, чугас уруу доҕоттор, саамал кымыс утахтаах, кэрэ кэпсээн кэhиилээх, үгүс көр-нар аргыстаах, үөрүү-көтүү үктэллээх, ылбаҕай ырыалаах, хомоҕой хоhоонноох, омуннаах оhуокай оонньуулаах, эр киhи уйана-хатана биллэр күрэхтэhиилэрдээх Ытык ыhыах күнүгэр туора туран хаалбакка тоҕуоруһа муһуннулар. Күммүт да анаабыт курдук сөрүүн тыаллаах, күннээх буолла.
Саламанан киэргэммит алтан чуорааннаах Анал киирэр Аартык оҥоһуллан “Алгыс” түмсүү эбээлэрэ кэлбит ыалдьыттары алгыс тылларынан ыраастаан-арчылаан көрүстүлэр. Дойду иччитэ Аан Алахчын көстүүлээх, сыл бэлиэлэрдээх, күөх чэчир талаҕынан, саламанан киэргэммит сыана утары кэлбит ыалдьыттар олордулар.
Тэрээһин үөрүүлээх арыллыытын ыытааччылар: Олимпия Легусина уонна Мичил Томскай арыйдылар, эҕэрдэлээтилэр. Ыһыах үөрүүлээх Арыллыытын сиэрэ-туома Ытык ыhыах күнэ үүммүтүнэн эҕэрдэ тыллаах саҕаланна. Салҕыы Айхаллаах түһүлгэ кыталыктыыра кыылларбыт кынталдьыйа кылбаһан чэпчэкитик дугунан үтүөмсүйэ хамсанан үҥкүүлээн киирдилэр; Кыымчаан сахалыы таҥастаах дьахталлар 9 уол арыалдьыттардаах ыһыах түһүлгэтин киирэн күөх түптэни унаарытан кии сытынан ыраастаатылар; ойуу-бичик симэхтээх Эрэкэ-дьэрэкэ оҕолор үҥкүүлээн дайдылар; тэрилтэ үлэһиттэрэ быстыбат биир ситим Саламалаах төгүрүччү эргийэн үҥкүүлээтилэр. Түһүлгэ ыраастанан бэлэмнэммитин кэнниттэн Ыһыах ыһар түһүлгэҕэ өрөгөйү, күүһү-уоҕу үрдэтэ Алгысчыт 7 кыталык кыргыттардаах, 9 туруйа уолаттардаах киирэн кэлбит дьону алгыстаан, арыылаах алаадьынан, үрүҥ илгэ кымыһынан аал уоту айах тутан аһатта.
Саха оҕуһун мииннэ да ырыаһыт, оһоҕун иннигэр – олоҥхоһут. Саха омук саамай тэнийбит, дьону түмэр бастыҥ үҥкүүтүгэр Оһуокайга кэлбит ыалдьыттар үөрэ-көтө киирэн үҥкүүлээн тэйдилэр.
Олохтоох дьаһалта баһылыга Василий Лебедев кэлэн Ыһыах дьонун эҕэрдэлээтэ, үөрүүтүн үллэһиннэ. “Үрүҥ тунал ыһыаҕынан” эҕэрдэ кэнсиэргэ “Тугутчаан” оҕо уһуйаанын иитиллээччилэрэ, оскуола оҕолоро, Тумаппыт ырыаһыт, үҥкүүһүт дьоно кыттыыны ыллылар.
Араас күөн-күрэстэргэ олохтоохтор көхтөөхтүк кытыннылар. Ол курдук, “Уйгулаах түһүлгэ“ тэрилтэнэн күрэххэ кыайыылааҕынан түмсүүлээх, көхтөөх “Тугутчаан” уһуйаан кэллэктиибэ, иккискэ — оскуола кэллэктиибэ, үһүскэ — бэтэрээннэр “Алгыс” кулууп түмсүүлэрэ таҕыстылар.
“Уруу-аймах түһүлгэтэ” күрэххэ 1 миэстэҕэ Слепцовтар сыдьааннара — Севостьяновтар, Томскайдар түһүлгэлэрэ, оттон 2-кэ Гороховтар түһүлгэлэрэ тигистилэр. “Уран иэйии, талба талаан” иистэнньэҥнэр күрэхтэригэр тарбаҕар талааннаах Яна Томская сүрүн бириискэ тиксэн үөрүүтэ үксээтэ, 2-кэ Елена Томская таҕыста.
Оттон “Талыы талба саха таҥаһа” сахалыы таҥас күрэҕэр кыайыылааҕынан Иван Горохов, 2-кэ Елизавета Индеева, 3-кэ Екатерина Томская буоллулар. «Саха сайдам ыала” эдэр дьиэ кэргэн күөн күрэһигэр Светлана, Павел Винокуровтар муҥутуур кыайыылааҕынан тахсан сыаналаах бириискэ тигистилэр.
Ону тэҥэ кырачаан оҕолорбутугар аналлаах “Кэрэчээнэ Куо уонна Үрүҥ Уолан” күрэххэ кыайыы өрөгөйүн убайдыы-балыс Сайаан уонна Айлаана Томскайдар биллилэр. Оттон убайдыы-балыс Алекс уонна Юрьяна Томскайдар 2-кэ тигистилэр.
«Саха төрүт оонньууларыгар»: күүстээх- уохтаах, быһый-сымса эр бэртэрин күөн-күрэстэригэр: мас тардыһыыга — Руслан Гарипов 1 миэстэ, Егор Северьянов 2 миэстэ, 3 миэстэ Гаврил Миронов; 200 м. сүүрүүгэ — Егор Северьянов 1 миэстэ, Гаврил Миронов 2 миэстэ5э тигистилэр; оттон күүс-кыах көрүҥнэригэр дьахталларга: мас тардыһыыга Оля Горохова 1 миэстэ, Светлана Винокурова 2 миэстэ, Ая Горохова 3 миэстэҕэ; 100 м. сүүрүүгэ Оля Горохова 1 миэстэ, Светлана Винокурова 2 миэстэ, Ая Горохова 3 миэстэҕэ тигистилэр. Уолаттарга уопсай түмүккэ — Егор Северьянов кыайыылаах аатын ылан дьоллонно. 2 миэстэҕэ Гаврил Миронов таҕыста. Спортивнай күрэстэри судьуйалаатылар Василий Легусин уонна Депутатскайтан ыалдьыппыт Семён Чичигинаров.
Анал дьүүллүүр сүбэ тэриллэн үлэлээтэ, бары күрэх кыттыылаахтара сыаналаах бириистэргэ тиксэн үөрүүлэрэ үксээтэ, сүргэлэрэ көтөҕүлүннэ. Ону тэҥэ атыы-эргиэн дьаарбаҥката тэрилиннэ. Ыһыах төлкөлөөх түһүлгэтин үөрүүлээх сабыллыыта кыайыылаахтары наҕараадалааһынынан, эҕэрдэ ырыаларынан түмүктэннэ.
Үрүҥ тунах Ыһыахха кэлбит дьон күнтэн күүс ылан, сибиэһэй салгыҥҥа сайа тыынан, оһуокайдаан- үҥкүүлээн күүс- сэниэ ылан үөрэн-көтөн тарҕастылар. Ыһыахтыыр ытык сирбитигэр быйыл өссө эбии икки ураһа тутуллан дьон-сэргэ дуоһуйа сынньанна.
Елизавета Горохова