Ийэм туһунан иһирэх тылынан

Ийэм туһунан иһирэх тылынан

Мин ийэм – Слепцова Евдокия Николаевна-II 1932 сыллаахха балаҕан ыйын 27 к. Хахханнаах диэн сиргэ күн сирин көрбүтэ. Элбэх оҕолоох көс ыалга бастакы оҕонон төрөөбүтэ, 3 бырааттаах этэ.  Оҕо сааһа сэрии ыар сылларыгар ааспыта, аччыктааһыны, таҥас-сап тиийбэт буолуутун этинэн-хаанынан билэн улааппыта.

Силээннээх нэһилиэгин “Сардаҥа” учаастагар баар оскуолаҕа Уйаандьыттан кэлэн бастакы кылааска киирбит. 1940 сыл сааһыгар суол охто илигинэ кини доҕотторун табанан кэлэн Уйаандьыга илдьэ барбыттар. Онтон мин ийэм туйгун үөрэнээччи буолан, сайыҥҥы лааҕырга хаалбыт. Лааҕыр сезона бүппүтүгэр аҕата Уйаандьыттан сатыы кэлэн оҕотун ылан эмиэ сатыылаабыттар. Онон 9 саастаах оҕо барарыгар тиийбит. “Дулҕаттан иҥнэн охто-охто хаамар этим. Ас-таҥас кэмчи, аара аҕам балыгы киркэлээн, үөлэн сиэн үссэнэн, бэрт өр сатыылаан тиийбиппит. Бөһүөлэги көрөн олус да үөрбүтүм”, — диэн кэпсиир буолара. Ийэм маҥнайгы учууталын Андрей Илларионович (фамилиятын умнубуппун) туһунан мэлдьи наһаа үчүгэйдик кэпсиир буолара.

Кэлин улахан кылаастарга Хаһааччыйаҕа үөрэммитин, онно атынан айаннаан тиийэллэрин ахтар этэ. Аас-туор олох содула да буолаахтыа, ийэм ыалдьан, 7 кылааһы бүтэрэн баран салгыы үөрэммэккэ хаалбыт. Дьиҥэр, үөрэҕэр үчүгэй эбит, ону бииргэ үөрэммит дьоно — Аммосова Матрена Ивановна, Дьячковская Матрена Иннокентьевна, Рожина Мария Афанасьевна, Ефимова Ирина Николаевна, Лебедева Ульяна Николаевна, Аммосов Дмитрий Васильевич кэпсиир этилэр, тыыл ветерана Рожина Евдокия Иннокентьевна билиҥҥээҥҥэ диэри сэһэргиир, “туйгунньут кыыс диэн ааттыыр этибит”, — диир.

Оҕо сырыттахпына Уйаандьыга интернакка таҥас сууйааччынан үлэлээбитэ, сайын оттуурун, мас хайытарын, саһаан туруорарын өйдүүбүн. Киниэхэ көмө буолаары бырааппынаан саһаан туруорарга көмөлөһөөччүбүт.

Ийэбит биһигиттэн үөрэхпитин, бэрээдэги ирдиир буолара. Ол да иһин буолуо, Уйаандьы начаалынай оскуолатын бырааппынаан туйгуннук бүтэрбиппит. Онтон 12 сааспар Силээннээх 8 кылаастаах оскуолатыгар (ол саҕана 8 кылаастаах этэ) 5 кылааска үөрэнэ барбытым, интернакка олорон үөрэммиппит. Элбэх буолан бары биир ыал оҕолорун курдук олорбуппут, үөрэммиппит.

Ийэм барахсан иистэнэрин, күрүчүөгүнэн баайарын, быысапкалыырын наһаа сөбүлүүр этэ. Эдэригэр баайбыт, быысапкалаабыт үлэлэрэ миэхэ харалла сыталлар. Сатаабата суоҕун кэриэтэ этэ. Оҕуруонан да ойуулуура. Оҕуруонан, тыһынан ойуулуурга балтын, Ульяна Николаевна Колесованы (кэлин норуот маастара буолбута) уһуйбута диэтэхпинэ улаханнык сыыспатым буолуо дии саныыбын. Нэһилиэккэ ыытыллар быыстапкаларга, көрүүлэргэ көхтөөхтүк кыттар буолара, үлэлэрэ сыаналанар этилэр. Ииһин быыһыгар элбэхтэ кинигэ, хаһыат, сурунаал ааҕара.

Ийэбит биһигини соҕотоҕун ииппитэ. Мин 16-лаахпар, быраатым 14 саастааҕар Голиков Николай Васильевичка кэргэн тахсыбыта. Кинилэр 14 сыл бииргэ олорбуттара.

Ийэм “Силээннээх” совхозка таба ыстаадатыгар 1982 сылга диэри чуумсугунан үлэлээбитэ. 1982 с. аҕабыт олохтон туораабытыгар, огдообо хаалан, бөһүөлэккэ киирэн сиэннэрин көрсүбүтэ, миэхэ улахан күүс-көмө буолбута. Биэс сиэннээх, билигин кинилэр бары үлэ дьоно, республика араас муннуктарыгар үлэлии-хамсыы олороллор, кини олоҕун салгыыллар.

Күн-күбэй ийэбит Слепцова Евдокия Николаевна-II 1999 сыллаахха баара-суоҕа 67 сааһыгар олохтон барбыта. Тапталлаах ийэбитин, эбэбитин өр сылларга ахта, саныы сылдьыахпыт.

Галина Никулина, Сайылык нэһ.

Читайте дальше